Wybór odpowiedniej kategorii środków ochrony indywidualnej podstawą bezpieczeństwa
Zakup sprzętu ochronnego, który nie jest prawidłowo dostosowany do charakteru występujących zagrożeń, może mieć poważne konsekwencje, zarówno dla zdrowia pracowników, jak i dla odpowiedzialności pracodawcy.
Środki ochrony indywidualnej niższej kategorii zapewnią niewystarczającą ochronę, dając jednocześnie złudzenie ochrony przed niebezpieczeństwem. Przykład: używanie rękawic ochronnych kategorii 1 do pracy z substancjami żrącymi bezpośrednio naraża skórę na oparzenia chemiczne, a nawet może je pogłębić, jeśli rękawica „stopi się” na skórze.
Nieodpowiednie wyposażenie zwiększa również prawdopodobieństwo wypadków przy pracy. Upadki z wysokości, zatrucia i poważne obrażenia mogą wystąpić, jeśli sprzęt nie jest odpowiednio dostosowany do zadania. Na przykład maska przeciwpyłowa nie ochroni przed toksycznymi oparami.
Z drugiej strony, w niektórych przypadkach ŚOI wyższej kategorii niż wymagana mogą również negatywnie wpływać na bezpieczeństwo pracowników i jakość pracy. Na przykład rękawice z powłoką mogą być bardzo wodoodporne i wytrzymałe, ale posiadają dodatkową warstwę materiału, która może zmniejszyć zręczność i spowodować mniej precyzyjne ruchy.
Oprócz ochrony fizycznej, środowisko pracy, postrzegane jako niebezpieczne, wyposażone w niebezpieczny sprzęt, może również generować niepokój wśród pracowników: złe warunki pracy mają potencjalnie negatywny wpływ na motywację, wydajność, produktywność i koncentrację pracowników.